Ο Σύλλογος των Ολυμπιονικών.
O αρχαιότερος αμιγώς αθλητικός σύλλογος της Ελλάδας.
Ο Πανελλήνιος Γυμναστικός Σύλλογος είναι ο αρχαιότερος αμιγώς αθλητικός σύλλογος της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1891 και στο Ιδρυτικό Καταστατικό του, όπως δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (28 Ιουνίου 1891), αναφέρεται ο σκοπός της ίδρυσης του και συγκεκριμένα «… η εις απάσας τας κοινωνικάς τάξεις διάδοσις της Γυμναστικής και η βελτίωσις των κατ’ αυτή. Ο σκοπός ούτος επιδιώκεται δια της ιδρύσεως των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, της συστήσεως γυμναστηρίων και της εκδόσεως συγγραμάτων γυμναστικών».
Ο Πανελλήνιος ιδρύθηκε από 27 σημαντικά μέλη της Αθηναϊκής κοινωνίας του τέλους του 19ου αιώνα και πρώτος Πρόεδρός του ήταν ο Ιωάννης Φωκιανός, από τους πρωτοπόρους της ανάπτυξης της Γυμναστικής και του αθλητισμού.
Εξ αρχής, όπως αναφέρθηκε και στο Καταστατικό του, ο Σύλλογος είχε ως στόχο την αναβίωση των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων και η ίδρυσή του προσέλκυσε το ενδιαφέρον του φιλέλληνα Γάλλου Βαρώνου Pierre de Coubertin, ο οποίος ήδη εργαζόταν για την αναβίωσή τους.
Η πρώτη διοίκηση και τα μέλη του Πανελληνίου αποτέλεσαν τους εν Ελλάδι συνεργάτες του de Coubertin στην προσπάθεια διοργάνωσης της πρώτης σύγχρονης Ολυμπιάδας το 1896.
Ο Πανελλήνιος προσκλήθηκε στο Συνέδριο της Σορβόννης στο Παρίσι το 1894, το οποίο είχε ως θέμα την αναβίωση και διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων.
Στο Συνέδριο αυτό ιδρύθηκε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) και ο Πανελλήνιος εκπροσωπήθηκε από τον επιφανή λογοτέχνη Δημήτριο Βικέλα, ήδη εγκατεστημένο στο Παρίσι.
Η έντονη παρουσία του και η αποφασιστική συμβολή του στην επανασύσταση του θεσμού των Ολυμπιακών Αγώνων και στην διεξαγωγή της πρώτης σύγχρονης Ολυμπιάδας στην Αθήνα οδήγησαν στην εκλογή του ως πρώτου Προέδρου της ΔΟΕ.
Ο Πανελλήνιος αποτελεί την μήτρα του σύγχρονου Ελληνικού Αθλητισμού:
- Με πρωτοβουλία του Συλλόγου πραγματοποιήθηκε το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΓΑΣ (1897).
- Ο Πανελλήνιος διοργάνωσε τους πρώτους Πανελλήνιους αγώνες στίβου (1905), τους πρώτους Σχολικούς αγώνες και τους πρώτους εφηβικούς και παιδικούς αγώνες.
- Από μέλη του Πανελληνίου ιδρύθηκαν ο Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος (1893), ο Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος (1891), ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών (1908), μετέπειτα Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος και ο Τρίτων (1943).
Στη διάρκεια των 132 ετών δραστηριότητάς του, ο Πανελλήνιος είχε και έχει σημαντικότατες αθλητικές επιτυχίες. Έχει αναδείξει πλειάδα πρώτων, δεύτερων και τρίτων Ολυμπιονικών, Παγκόσμιων Πρωταθλητών και Πρωταθλητών Ευρώπης. Έχει τεράστια συνεισφορά στην εισαγωγή και ανάπτυξη ομαδικών αθλημάτων όπως το μπάσκετ (πέντε φορές Πρωταθλητής Ελλάδος την δεκαετία του 1950) και το χάντμπολ. Οι αθλητές του έχουν καταρρίψει αναρίθμητα Πανελλήνια ρεκόρ σε πολλά ατομικά αθλήματα, καθώς και λίγα Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά ρεκόρ.
Στον Πανελλήνιο απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο της ΔΟΕ, η ανώτατη διάκριση της ΔΟΕ προς αθλητικούς συλλόγους, για την συνεισφορά του Συλλόγου στο Ολυμπιακό κίνημα. Απονεμήθηκε το 1991 (επέτειος εκατονταετίας από την ίδρυση του Πανελληνίου) από τον τότε Πρόεδρο της ΔΟΕ Juan Antonio Samaranch στον τότε Πρόεδρο του Πανελληνίου κ. Κ. Καίσαρη. Το μετάλλιο αυτό έχει απονεμηθεί από την ΔΟΕ σε αθλητικό σύλλογο άλλη μία φορά μόνο.
